یکی از تفاوت های بارز GIS با دیگر سیستم های اطلاعاتی ماهیت داده های مورد استفاده در این سیستم است که تحت عنوان داده های اطلاعاتی زمین مرجع یا داده های جغرافیایی مختصات دار نامیده می شوند.

این داده ها به یک مکان و موقعیت مشخص بر روی زمین تعلق دارند. به عنوان مثال یک خیابان را درنظر بگیرید که ما برای توصیف آن ابتدا به موقعیت و سپس به خصوصیات آن یعنی طول، نام، مسیر و حد سرعت مجاز درآن اشارع می نماییم. در GIS اطلاعات مربوط به موقعیت یا شکل عوارض و پدیده های جغرافیایی را داده های مکانی و ویژگی های کمی و کیفی عوارض را داده های توصیفی می نامند.

داده های مکانی

داده های مکانی موقعیت پدیده ها و عوارض جغرافیایی را بیان می نمایند. عوارض و پدیده های جغرافیایی شامل عوارض پیوسته و ناپیوسته است. عوارض ناپیوسته پدیده های منفردی هستند که در حدفاصل آن ها فضای خالی وجود دارد. عوارض ناپیوسته را با نقاط (مانند چاه ها)، خطوط (مانند جاده ها) و سطوح(مانند انواع کاربری اراضی ) نشان می دهند.

عوارض پیوسته عوارضی هستند که در حد فاصل مقادیر ثبت شده توزیع فضایی دارند. به عنوان مثال هایی از پدیده های پیوسته می توان به بارندگی و ارتفاع اشاره نمود. در سیستم GIS عوارض جغرافیایی سطح زمین به صورت نقشه عوارض بر روی یک سطح مستوی نشان داده می شود. انتقال عوارض سطح زمین بر روی یک سطح صاف با دو موضوع مهم یعنی سیستم مرجع مکانی و مدل داده ها مواجه است.

برای انتقال سطح کروی زمین بر یک سطح مستوی از علم سیستم تصویر کمک گرفته و سیستم های مختصات بعدی را به کمک آن ایجاد می نمایند. از آنجایی که انتقال سطح کروی به سطح صاف همیشه با خطاهایی همراه است، صدها سیستم مختصات مستوی برای حفظ خصوصیات مکانی عوارض طراحی گردیده و مورد استفاده قرار می گیرد. پس بدین ترتیب درک سیستم های تصویر و سیستم های مختصات نقشه برای کاربران داده های مکانی امری کاملا ضروری است.

مدل داده ها نحوه نمایش مناظر مکانی در GIS را بیان می دارد. مدل وکتوری یا برداری داده ها از نقاط و مختصات X ، Y آن ها برای ساخت عوارض نقطه ای، خطی و پلی گونی استفاده می کند. مدل رستری داده ها شامل یک شبکه منظم از سلول های مربعی یا مستطیلی است که برای تغییرات مکانی یک عارضه بکار می رود.

دو مدل اطلاعاتی فوق در مفهوم با یکدیگر متفاوت اند به طوری که مدل وکتوری داده ها برای نمایش مناظر ناپیوسته و مدل رستری برای نمایش عوارض پیوسته مناسب می باشند. این دو مدل در ساختار داده ها نیز با یکدیگر تفاوت دارند. این دو مدل در ساختار داده ها نیز تفاوت دارند به طوریکه مدل رستری از یک ساختار ساده مشتمل بر ردیف ها و ستون ها و موقعیت تثبیت شده سلول ها ساخته شده در حالیکه مدل برداری پیجیده تر بوده و ممکن است از نوع زمین ارتباطی یا شیء گرا و شامل مناظر ساده یا ترکیبی باشد.

مدل زمین ارتباطی داده ها یک سیستم مجزا را برای ذخیره داده های مکانی و توصیفی بکار می برد درحالیکه مدل شیء گرا داده ای مکانی و توصیفی را در یک سیستم منفرد ذخیره می نماید.

داده های توصیفی

داده های کیفی ویژگی های کمی و کیفی عوارض جغرافیایی را بیان می دارند. در مورد داده های رستری هر سلول دارای یک مقدار معین بوده که این مقدار معادل خصوصیت و عارضه جغرافیایی در همین موقعیت سلول است. تعداد داده های توصیفی مربوط به داده های وکتوری، بسته به نوع عارضه مکانی به طور قابل ملاحظه ای تغییر می کند. مثلا یک جاده ممکن است تنها دارای ویژگی هایی مانند طول و سرعت مجاز باشد در حالیکه یک پلی گون خاک مکن است دارای مقادیر مربوط به خواص فیزیکی و شیمیایی خاک، توصیف انواع خاک و اطلاعات عملکردی آن باشد. بنابراین چگونگی اتصال داده های توصیفی و مکانی به یکدیگر در مورد داده های وکتوری بسیار مهم است.

روش های اتصال داده های توصیفی و مکانی به یکدیگر

مدل زمین ارتباطی داده ها اطلاعات توصیفی عوارض را به طور جداگانه و در یک سیستم مجزا نگهداری می نماید و دو جزء داده های توصیفی و مکانی در این سیستم به وسیله ID های عوارض به یکدیگر متصل می شوند. مدل داده های شیء گرا اطلاعات مکانی را به عنوان یک ویژگی به همراه سایر خصوصیات توصیفی یک عارضه در سیستمی منفرد ذخیره می نماید. بنابراین چنین مدلی پیچیدگی های مربوط به همزمانی و هماهنگی دو سری فایل های اطلاعاتی مورد نیاز یک سیستم مجزا را مرتفع می سازد.

پایگاه ارتباطی داده ها شامل مجموعه ای از جداول است که ارتباط بین آن ها بوسیله یک راهنما صورت می گیرد. این پایگاه برای جستجو، بازیابی و اصلاح داده ها و همچنین تهیه گزارش های جدولی کارآمد و انعطاف پذیر مناسب است. هر جدول در این پایگاه می تواند جدا از سایر جدول ها تولید، حفظ و اصلاح شود. همچنین در این پایگاه می توان جدول ها را تا زمانی که نیازی به اتصال آن ها به یکدیگر برای گزارش گیری یا تجزیه و تحلیل نیست به طور جدا از هم نگهداری نمود.

همزمان با ظهور GIS کانادا، سیستم اطلاعات جغرافیایی ایالات متحده آمریکا نیز توسعه یافت و در این سیستم ها عکس های هوایی، نقشه های توپوگرافی و خاک شناسی، زمین شناسی، پوشش گیاهی و کشاورزی به طور گسترده مورد استفاده قرار گرفتند.

در طی سال های اخیر تولیدکنندگان نرم افزارهای GIS فزونی یافته است که مهمترین این ها که عمدتا صنعت GIS را رهبری نموده و بازار نرم افزارهای GIS را در دست دارند، شرکت های ایزری و اینترگراف می باشند. در سال های اخیر شرکت های مایکروسافت، اوراکل و IBM نیز به جمع تولیدکنندگان نرم افزارهای GIS پیوسته اند و فعالیت های گسترده ای را شروع کرده اند.

همگام با فعالیت های فوق کتاب های متعددی نیز در این زمینه انتشار یافته و در حال حاضر چندین مجله علمی و تجاری ماهانه و فصلی درباره GIS و کاربردهای آن منتشر می شود. در بین نرم افزارهای متعدد GIS نرم افزار GRASS به دلیل مجانی بودن، موقعیت منحصر به فردی را دارا است. این نرم افزار به وسیله یکی از مراکز مهندسی ارتش آمریکا ساخته شده و به وسیله دانشگاه های بایلور آمریکا و هانوور آلمان حمایت می شود.

منبع : سیستم های اطلاعات جغرافیایی GIS / نوشته دکتر سید رضا حسین زاده و مهندس علیرضا بیدخوری/ انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد.

سفارش تهیه و تولید نقشه با توجه به اطلاعات آماری موجود

به اطلاع کلیه محققین و دانشجویان گرامی می رسانیم که آمادگی تولید نقشه های تحلیلی با توجه به اطلاعات آماری شما را داریم. برای این کار با کارشناس GIS این شرکت به این شماره واتساپ بزنید و اعلام کنید که پیرو آگهی انجام شده در سایت مجموعه آماری اطمینان شرق، درخواست تهیه نقشه با توجه به اطلاعات آماری خویش را دارید: 09150707678 (آقای مجیدی)

یادآوری به ایشان که این سفارش از طرف سایت آماری هست، مهم می باشد.

ضمنا در خلال درخواست تحلیل خویش نیز می توانید این درخواست را مطرح نمایید که نقشه نیز تولید گردد.

براي مشاهده ساير مقاله هاي تحليل آماري اين وب سايت بر لينک زير کليک نماييد: صفحه مقاله هاي تحليل آماري

ساير منابع مرتبط با نکات تحليلي آماري :

در خصوص موضوعات مختلف تحليل آماري مي توانيد از مطالب وب سايت ديگر اين گروه نيز استفاده نماييد: مقاله و موضوعات تحليل آماري