تحلیل عاملی-روشی برای خلاصه سازی داده ها

تحلیل عاملی

1- تحلیل عاملی چیست؟

تحلیل عاملی نامی عمومی است برای برخی روشهای آماری چند متغیره که هدف اصلی آن خلاصه کردن داده ها می باشد. این روش به بررسی همبستگی درونی تعداد زیادی از متغیرها می پردازد و در نهایت آن ها را در قالب عامل های کلی محدودی دسته بندی و تبیین می کند. تحلیل عاملی روشی هم وابسته بوده که در آن کلیه متغیرها به طور همزمان مدنظر قرار می گیرند، به عبارت دیگر در این تکنیک که به دو نوع Q و R قابل تقسیم است، هریک از متغیرها به عنوان یک متغیر وابسته لحاظ می شوند.

1-1- بنیان های اولیه تحلیل عاملی

گالتون اولین کسی بود که پایه های اولیه تحلیل عاملی را بنا نهاد پس از او کارل پیرسون در اوایل قرن بیستم روشی برای تحلیل عاملی براساس یک فضای چندبعدی هندسی ارائه داد و در پی آن مک دونال این روش را در زمینه شناسایی جرایم و ارتباط آن با ویژگی های فیزیکی افراد مورد استفاده قرار داد. اسپیرمن نیز در سال 1904 به معرفی مدل های ریاضی این روش پرداخت. با این تلاش ها اصول و بنیان های تحلیل عاملی شکل گرفت و امروزه در سطح وسیع توسط شاخه های مختلف علوم نظیر روانشناسی، اقتصاد، جامعه شناسی، مدیریت، پزشکی و… مورد استفاده قرار می گیرد.

2-1- اهداف تحلیل عاملی

هدف اصلی تحلیل عاملی تلخیص تعداد زیادی از متغیرها در تعداد محدودی از عامل ها می باشد، بطوریکه کمترین میزان از دست رفتن اطلاعات را داشته باشیم. علاوه بر این تحلیل عاملی کاربردهای مختلفی در تحلیل داده ها دارد که مهمترین آن ها به شرح زیر است :

  1. دستیابی به ابعادی که به صورت پنهانی در مجموعه وسیعی از متغیرها وجود دارد ولی به آسانی قابل مشاهده نمی باشند. این نوع تحلیل عاملی به تحلیل عاملی نوع R معروف است.
  2. ابداع روشی برای ترکیب و تلخیص تعداد زیادی از افراد در گروه های مختلف در درون یک جامعه بزرگ. این روش به تحلیل عاملی نوع Q معروف است.
  3. شناسایی متغیرهای مناسب از بین مجموعه ی وسیعی از متغیرها به منظور استفاده در تحلیل های بعدی رگرسیون چندگانه یا تحلیل تشخیصی.
  4. ایجاد مجموعه کوچک و کاملا جدیدی از متغیرها که به طور کامل به جای متغیرهای اصلی در تحلیل های بعدی رگرسیون یا تحلیل تشخیصی مورد استفاده قرار گیرد.

2- فرآیند تصمیم گیری در تحلیل عاملی

مانند سایر روش های آماری اولین گام در تحلیل عاملی بیان مسئله است. برای اجرای یک تحلیل عاملی هر نوع متغیر مرتبط با مسئله تحقیق را می توان بکار گرفت. داده های خام نیز باید از نوع کمی باشند اما در مواقعی می توان از متغیرهای مجازی (با کدهای0 و 1) و غیر پارامتری یا کیفی نیز استفاده کرد.

1-2- ماتریس همبستگی

اولین و مهمترین نکته در بکارگیری تحلیل عاملی، محاسبه ماتریس همبستگی است. برای این کار باید مشخص شود که آیا هدف محاسبه همبستگی بین متغیرهاست یا بین پاسخگویان.

در صورتی که تلخیص متغیرها مد نظر باشد بایستی همبستگی بین متغیرها محاسبه شود، در اینصورت تکنیک مورد استفاده تحلیل عاملی نوع R نامیده می شود. اما در صورتیکه هدف از تحلیل عاملی ترکیب و طبقه بندی پاسخگویان در گروه های مختلف باشد، ماتریس همبستگی بین پاسخگویان محاسبه و بکار گرفته می شود؛ و از آن به تحلیل عاملی نوع Q یاد می شود. البته این روش به دلیل مشکل بودن کمتر مورد استفاده قرار می گیرد و بجای آن از روش هایی مانند تحلیل خوشه ای یا گروهبندی سلسله مراتبی استفاده می گردد.

2-2- انتخاب متغیرهای مناسب برای تحلیل عاملی

یکی از روش های انتخاب متغیرهای مناسب در تحلیل عاملی استفاده از ماتریس همبستگی می باشد. از آنجایی که اساس تحلیل عاملی بر همبستگی بین متغیرها اما از نوع غیر علی استوار است، بنابراین در این روش ماتریس همبستگی بین متغیرها محاسبه می شود. این ماتریس با نمایش میزان رابطه بین متغیرها موجب شکل گیری خوشه هایی می شود به طوریکه متغیرهای درون هر خوشه با یکدیگر همبستگی دارند ولی بین متغیرهای موجود در خوشه های مختلف همبستگی وجود ندارد.

از جمله روش های دیگری که به وسیله آن محقق قادر به تشخیص مناسب بودن داده ها برای تحلیل عاملی می باشد، آزمون Kaiser-Meyer-Olkin یا  KMO  می باشد. مقدار آماره ی این آزمون همواره بین 0 و 1 تغییر می کند. در صورتیکه مقدار این آماره کمتر از 0.5 باشد داده ها برای تحلیل عاملی مناسب نخواهند بود، اگر مقدار آن بین 0.5 تا 0.69 باشد می توان با احتیاط بیشتر به تحلیل عاملی پرداخت و نهایتاً در حالتیکه مقدار این آماره بیش از 0.7 باشد می توان گفت همبستگی های موچود در بین داده ها برای تحلیل عاملی مناسب می باشند.

نکته

از آنجایی که برای معنا دار بودن یک مدل عاملی لازم است متغیرها همبسته باشند، برای اطمینان از اینکه ماتریس همبستگی هایی که پایه ی تحلیل عاملی قرار می گیرد در جامعه برابر با صفر نیست بایستی از آزمون بارتلت استفاده نمود.

آزمون بارتلت این فرضیه را که ماتریس همبستگی های مشاهده شده متعلق به جامعه ای با با متغیرهای ناهمبسته است می آزماید. اگر این فرضیه که متغیر ها باهم رابطه ندارند رد نشود، کاربرد تحلیل عاملی زیر سؤال خواهد رفت.

3-2- حجم نمونه

به عنوان یک قاعده کلی تعداد نمونه باید در حدود چهار یا پنج برابر تعداد متغیرهای مورد استفاده باشد. البته این نسبت تا حدودی محافظه کارانه است. در برخی موارد محقق مجبور است تا با نسبت 2 به 1 نیز به تحلیل عاملی بپردازد، اما در اینصورت بایستی توجه داشت که تفسیر یافته ها با اطمینان کمتری و با احتیاط بیشتری انجام می شود. نهایتا تأکید می شود که تعداد نمونه ها نباید کمتر از 50 باشد.

4-2- مدل های عاملی

در تحلیل عاملی مدل های مختلفی وجود دارد که از پرکاربردترین آن ها می توان به دو روش تحلیل مؤلفه های اصلی و تحلیل عاملی مشترک اشاره نمود. انتخاب هر یک از این مدل ها به هدف محقق بستگی دارد.

مدل تحلیل مؤلفه های اصلی هنگامی مورد استفاده قرار می گیرد که هدف تلخیص متغیرها و دستیابی به تعداد محدودی متغیر برای اهداف پیش بینی باشد. در مقابل، تحلیل عاملی مشترک زمانی بکار می رود که هدف شناسایی عامل ها یا ابعادی باشد که به سادگی قابل شناسایی نیستند.

5-2- روش استخراج عامل ها

علاوه بر انتخاب مدل تحلیل، محقق باید مشخص کند که عامل ها چگونه باید استخراج شوند. دو روش کلی برای این کار وجود دارد، روش عامل های متعامد و روش عامل های متمایل.

در روش متعامد فرض می شود که هر عامل مستقل از سایر عوامل است و همبستگی بین عامل ها به طور قراردادی صفر در نظر گرفته می شود. اما روش عاملی متمایل فرض می کند که متغیرهای اصلی دارای همبستگی و بنابراین عامل ها نیز باید دارای حدی از همبستگی باشند.

انتخاب هریک ازاین روش ها بستگی به اهداف تحقیق دارد، اگر هدف تلخیص تعداد متغیرها باشد بدون توجه به اینکه نتایج عامل های استخراج شده تا چه حد معنادار خواهد بود و یا اگر هدف تشکیل مجموعه ای از متغیرهای ناهمبسته باشد برای انجام روش های رگرسیون و پیش بینی ،روش متعامد انتخاب مناسبی خواهد بود. در حالیکه اگر هدف دستیابی به عواملی معنادار باشد، روش متمایل پیشنهاد می شود.

6-2- معیارهای استخراج تعداد عامل ها

یکی از موارد مهم در تحلیل عاملی تعیین تعداد عامل های قابل استخراج است. بطور معمول به تعداد متغیرهایی که در تحلیل وارد می شوند می توان عامل استخراج کرد، اما آخرین عامل ها معمولاً سهم بسیار کمی در تبیین موضوع دارند. بنابراین نیاز به تعیین تعداد عامل های مورد نیاز داریم. هرچند مبنای دقیقی برای این کار وجود ندارد ولی معیارهایی مانند : معیار مقدار ویژه، معیار پیشین، معیار درصد واریانس و معیار تست بریدگی، می تواند در تصمیم گیری در مورد عامل های استخراجی کارساز باشند.

پس از تعیین تعداد عامل های مورد استخراج، با بررسی معنی داری بارهای عاملی، به تفسیر این عامل ها پرداخته می شود.

منابع :

  1. پردازش و تحلیل داده ها در تحقیقات اجتماعی و اقتصادی ، نوشته دکتر خلیل کلانتری انتشارات فرهنگ صبا.
  2. تحلیل داده های چندمتغیری در پژوهش رفتاری ، نوشته دکتر حیدرعلی هومن، نشر پارسا.

3- آموزش ویدئویی و کامل تحلیل عاملی اکتشافی با نرم افزار SPSS

اگر علاقه مند به کار با نرم افزار SPSS و انجام تحلیل عاملی اکتشافی با آن هستید، این بسته آموزش ویدئویی را که همراه با تحلیل کامل در قالب فصل 4 پایان نامه است مد نظر قرار داشته باشید:

4- آموزش ویدئویی تحلیل عاملی تاییدی با لیزرل

تحلیل عاملی اکتشافی را با نرم افزار spss می توان انجام داد که لینک آموزش ویدئویی آن در بالا ارائه گردید. اما تحلیل عاملی تاییدی را نمی توان با spss انجام داد و ناگزیر به استفاده از نرم افزارهای مدل سازی معادلات ساختاری هستیم.

در لینک زیر می توانید آموزش ویدئویی تحلیل عاملی تاییدی مرتبه اول و مرتبه دوم را دریافت نمایید:

فیلم آموزش تحلیل عاملی تاییدی در نرم افزار Lisrel

بدین ترتیب شما با سایت دیگر این شرکت آماری که تخصصی بر نرم افزار لیزرل تمرکز نموده است نیز آشنا خواهید شد.

4.6/5 - (10 امتیاز)

مشاهده دیدگاه ها (70)

  • با عرض سلام و خسته نباشید بابت مطالب خوبتون و
    من یک سوال داشتم :در تحلیل عاملی زمانیکه کلی متغیرهای را شناسایی کردیم و بعد با آزمون kmo مناسب بودن متغیر ها را تشخصی دادیم و تحلیل را انجام دادیم در نهایت متغیرهایی که در یک عامل قرار گرفتند را چگونه نام گذاری می کنیم ، چون در بعضی موارد متغیرها از یک جنس نیستند ، مثلا : عوامل محیطی با عوامل مدیریتی در سازمان ، در یک عامل قرار گرفتند و نمی توانیم برای این متغیرها یک عنوان در نظر بگیریم . با تشکر

    • سلام. اینکه متغیرهای قرار گرفته در یک عامل را چطور نام گذاری کنیم، بر اساس شناخت کسب و کار و شناخت رشته تخصصی انجام می شود. با توجه به متغیرها باید نامی برای این عامل در نظر بگیرید.
      شاید متغیرها به درستی انتخاب نشده اند که انتخاب نام سخت است . .

  • با سلام خدمت شما ببخشید پس از اینکه تحلیل عاملی رو انجام دادیم اعداد متغیر های اصلی را باید به کار ببریم ؟یا خیر باید ضرایب واریماکس را در متغیر های اصلی ضرب کنیم و سپس متغیر های بدست آمده را در مدل ها استفاده نماییم.

    • سلام. هیچکدام
      در تحلیل عاملی اکتشافی، عامل ها به دست می آید. بعد باید عامل ها نام دهی می شود و در نهایت تحلیل و مدل همان سوالات دسته بندی شده استفاده می شوند.

  • سلام بعد از انجام تحلیل عاملی اکتشافی یک پرسشنامه با spss، در نهایت تعدادی از متغیرهای هر عامل حذف شدند یا اینکه در عاملهای دیگر قرار گرفتند و جایشان تغییر کرد اما من متوجه نشدم چگونه، اگر بخواهم برای کسی توضیح بدهم چه باید بگویم،ممنون میشوم در اسرع وقت جواب مرا بدهید

    • سلام. بر اساس همبستگی داخلی بین متغیرها عوامل کشف شده اند. به کتاب های آماری مراجعه نمایید.

  • سلام وقتتون بخیر
    میخواستم بدوkم انالیز عامل و رگرسیون چندگانه از چه نظر به هم شباهت دارند؟
    ممنون میشم پاسخ بدید

    • سلام. شبیه هم نیستند و دو روش آماری کاملا متفاوت هستند.
      در تحلیل عاملی هدف این است که چند عامل تاثیر گذار را شناسایی کنیم اما در رگرسیون هدف این است که میزان تاثیر داشتن عوامل شناسایی شده را آزمون کنیم.

  • آقای فرشچی سلام و خداقوت
    تفسیر آنالیز اکتشافی و تاییدی رو نمیدونم! میخواستم راهنماییم کنید چکار کنم؟نمونه هارو جمع آوری کردم و فایل دیتاشو دارم

    • سلام و روز بخیر
      تحلیل عاملی اکتشافی با نرم افزار spss انجام می شود اما تحلیل عاملی تاییدی (مرتبه اول و مرتبه دوم) با نرم افزار لیزرل که مخصوص مدل سازی معادلات ساختاری است انجام می گردد. به نظر شما یکی از این موارد را خواهید داشت: یا اکتشافی یا تاییدی. برای دریافت مشاوره تحلیل خود و یا سفارش انجام تحلیل با همکار ما خانم دهقان، وفق شیوه های تماس پایین سایت ارتباط برقرار نمایید.
      قابل ذکر است آموزش ویدئویی تحلیل عاملی تاییدی با نرم افزار لیزرل را در این آدرس می توانید دریافت نمایید: تحلیل عاملی تاییدی مرتبه اول و دوم

  • سلام.اگر در تحلیل عاملی متغیرهای کیفی داشته باشیم چه کار باید کنیم؟
    یعنی از چه روش هایی یا چطور میتوان تحلیل عاملی رو انجانم داد

    • سلام. تحلیل عاملی یک روش آماری هست که با داده های کمی کار می کند و باید متغیر های کیفی را به کمی تبدیل کرد تا بتوان از تحلیل عاملی استفاده کرد.

  • سلام مجدد.
    اگر از 500 نمونه اول kmo = 0.63 بشه و 500 نمونه بعدی که استاد راهنما از ما خواست انجام دادیم و
    kmo =0.55 بدست اومد(آنالیز اکتشافی در spss)
    1. دلیل این تعییر چیه؟
    2. آیا 0.55 قابل قبلو نیست و باعث مشکل در روند کار پایان نامه ی ما میشه یا به ما مربوط نیست و کا کارمون رو انجام میدیم و در بدترین حالت اینکه گزارش و نتیجه گیری پایان نامه این میشه که اون پرسشنامه ی ترجمه و و روایا پایا شده مناسب اینجا نیست؟؟
    ممنون از شما

    • سلام. نشان دهنده اين هست که 500 نفر نمونه بعدي يا به خوبي جواب ندادند و يا موضوع را کامل متوجه نشده اند. شايد با حذف چند سوال اين شاخص بهبود پيدا کند. براي تحليل اکتشافي حتما کي ام او بايد بيشتر از 0.6 باشد. وگرنه از نظر عملي مجاز به انجام آزمون هاي آماري نيستيم.

  • سلام. در ماتریس همبستگی که نرم افزار در طی تحلیل عاملی ارائه می دهد محاسبه ضرایب همبستگی براساس چه روشی است؟ پیرسون یا اسپیرمن؟ چرا اعداد ارائه شده در این ماتریس، با اعدادی که از طریق منوی Analyse/correlate/bivariate بدست می آید فرق دارد؟ ممنونم اگر راهنمایی نمایید.

    • سلام. همبستگی استفاده شده در نرم افزارهای معادلات ساختاری همبستگی کانونی می باشد.
      یعنی همه داده های سوالات را به صورت خام و همزمان در تعیین متغیر مربوطه دخیل می کند و بعد از پیش بینی متغیر مکنون همبستگی بین متغیرها با همبستگی کانونی گزارش می شود.
      در اس پی اس اس چون شاخص ها یا همان متغیرهای تحقیق با مجموع یا میانگین گیری از سوالات ساخته می شود عدد متفاوتی نسبت به همبستگی کانونی گزارش می کند.
      فرمول همبستگی کانونی در کتاب های آماری موجود می باشد.

  • سلام وقتتون بخير.ببخشيد در تحليل عاملي اكتشافي بعضي از متغيرها در چند عامل اومدن بايد كدام عامل را براي طبقه بندي انتخاب كرد

  • سلام
    وقتتون بخیر
    سوالی دارم خدمتتون
    من 500تا نمونه گرفتم و کارم فرهنگ ایمنی هستش 1. چرا kmo زیر 0.7 میاد مگه حجم نمونه رو نشون نمیده؟ 2. سوالات باید تو 4حیطه قرار بگیره اما در 21 دسته قرار میگیره این دلیلش چیه؟
    ممنون میشم سوالم رو جواب بدید
    3. و اینکه پرسشنامه50 سواله است و حجم نمونه ای ک گرفتم 500 نمونه است بازهم kmo حدود 5. میاد و اگه در4 حیطه قرار بدم 21 گویه ی من حذف میشه
    ممنون از شما

    • سلام. لطفا از طریق واتس آپ با همکاران ما ارتباط بگیرید و سوال خود را مطرح کنید. اینجا مجال پاسخگویی خیلی دقیق وجود ندارد. ممکن است همکاران ما پس از بررسی سوال شما را به خریداری محصول مشاوره تلفنی راهنمایی کنند.

  • سلام. ممنون از اطلاعاتی که به اشتراک گذاشتید. یه سوال داشتم. در جدول تحلیل عاملی پرسشنامه من چند سوال در هیچ عاملی قرار نگرفتند . چرا و چکار باید کرد؟

    • سلام. این یک اتفاق نادر است. به احتمال زیاد نرم افزار درست نصب نشده یا آپشن های تحلیل اکتشافی خوب انتخاب نشده اند.

  • سلام آقای فرشچی
    وقتتون بخیر
    من 500 تا نمونه گرفتم که حیطه هام 4 تاست. در آنالیز فاکتور تعداد دسته هام 12 دسته شده اما همه ی گویه ها تو حیطه ی خودشون قرار می گیرند kmo، آلفای کرونباخ بالای 0.8 هستش اما مقدار واریانس در 12 دسته بالای 0.5 هستش اما در 4 دسته(4حیطه) 0.35 هستش. این مشکلی ایجاد میکنه؟ یا این ضرورت داره که استاد بخواد دوباره نمونه گیری کنیم؟ گفته واریانس باید بالای نیم باشه در 4 دسته اما 0.35 شده!خستمون کرد!
    ممنون از شما

    • سلام. باید واریانس همه دسته ها بالاتر از ۰.۵ باشد. اغلب این مشکل با بالا بردن حجم نمونه حل می شود ولی از آنجا که حجم نمونه شما زیاد هست به احتمال زیاد داده ها درست جمع آوری نشده اند.

  • معادل بعضی اصطلاحات را لطفا به زبان انگلیسی
    بارعاملی را به انگلیسی چه میگویند؟
    تحلیل عاملی را چه میگویند؟

    • در نوشته های جدید سایت سعی می کنیم معادل انگلیسی را بنویسیم.
      تحلیل عاملی: factor analysis
      بار عاملی: factor loading
      تحلیل عاملی تاییدی: Confirmatory factor analysis یا cfa
      تحلیل عاملی اکتشافی: Exploratory factor analysis یا efa
      در این صفحه در سایت دیگرمان نیز در خصوص تحلیل عاملی اکتشافی نکات خوبی آمده: آموزش ویدئویی تحلیل عاملی اکتشافی با spss

  • سلام و عرض ادب
    سوال اول: درنتایج تحلیل عاملی جدولی به نام component Transformation matrix که
    آخرین جدول هم هست چه چیزی را نشان می دهد؟
    سوال دوم: وزن عامل ها و شاخص استاندارد شده چگونه بدست می آید؟

    • سلام. در تحلیل اکتشافی فقط ماتریس چرخش یافته مورد استفاده قرار میگیرد.
      جدولی که شما فرمودید یک جدول مستند هست که اگر به صورت دستی بخواهید محاسبات رو انجام بدهید مفید و قابل استفاده است.
      سوال دوم تان خیلی کلی هست. دقیق تر سوال خود را ارسال نمایید

  • سلام
    لطفا راهنمایی کنید که چرا در تست من ، گزارش KMO داده نمی شود ؟

    • سلام. احتمالا نرم افزار کامل نصب نشده است يا اين که گزينه kmo در نرم افزار انتخاب نشده است يا اين که داده ها مناسب نيستند.

  • باسلام.ممنون از مطلب مفیدی که گذاشتین.من بطور کلی تقریبا تحلیل عاملی رو متوجه شدم اما اگه بخام بیشتر و عمیق تر و با مثال متوجه بشم،شما چه کتاب یا منبعی رو پیشنهاد میکنین؟

  • با سلام و ممنون از مطالب خوبتان.من برای رشته شهرسازی از این روش استفاده و 17 متغیر رو در 30 ناحیه شهری اندازه گیری کردم و همه مراحل رو با spss انجام دادم و بعد ازاینکه عوامل رو با جدول امتيازات متغيرها از ماتريس عاملي دوران يافته نام گذاری کردم و مشخص شد که هر عامل به چه متغییری در ارتباطه در نهایت برای اندازه گیری اون عوامل شش گانه در 30 ناحیه شهر و امتياز عاملي هر يک از عوامل و همچنين امتياز عاملي کل اینطور گفتن که "امتیازات عاملی بلوکهای شهری، وزن عددی است كه هر یك از بلو کها پس از ضرب وزن عاملی در مقدار شاخص استاندارد شده(Z)به دست می آید و در این ماتریس، امتیاز هر بلوک شهری به تفکیک هر عامل مشخص می گردد." حالا سوالم اینه این وزن عدد و مقدار شاخص استاندارد شده کجا و چطور به دست میاد؟ چون باید اینا رو رونقشه هم منتقل کنم

  • با سلام. من برای یک کار مهندسی باید یک مدل رگرسیونی ارائه کنم. برای پیش بینی پارامتر وابسته، 6 متغیر دارم که از روش تحلیل عاملی سعی بر کاهش متغیرها دارم. نهایتا از کدام جدول زیر باید استفاده کنم تا پارامترهای موثرتر را برای تحلیل رگرسیونی چند متغیره استفاده کنم؟
    1) Component Matrix
    2) Rotated Component Matrix

    ممنون

  • با سلام. من تحلیل اکتشافی گرفتم تا بدانم چه سوالهایی بایذ حذف شود. بعد سوالاتی که در دو مولفه قرار گرفته بودند و فاصله شان خیلی کم بود را حذف کردم. ولی باز سوالاتی باقی ماند که در دو عامل جای دارند ولی فاصله شان زیاد است. ایا نیاز مجدد به حذف ان سوال است ؟ با تشکر

    • سلام. اینطوری نمی شود اعلام نظر کرد. پیشنهاد می کنم آموزش ویدئویی که در سایت دیگر ماست را دریافت نمایید {فیلم آموزشی تحلیل عاملی اکتشافی در spss + تحلیل کامل نتایج} و وفق آن خروجی لازم و تحلیل ها را از نرم افزار بگیرید: https://www.spss-iran.com/product/factor-analysis/

  • با سلام یک سوال داشتم. اگر 20 رقم و 34 صفت (متغیر)داشته باشیم میتوانیم تجزیه به عامل ها را انجام دهیم؟ یا در تعداد متغیرها محدودیت داریم؟

  • با سلام و احترام من در پژوهش خودم از تحلیل عاملی تاییدی استفاده کردم آیاقبل انجام تحلیل عاملی تاییدی باید آزمون بارتلت رو هم انجام بدیم یا نه ازمون بارتلت برای تحلیل عاملی اکتشافی هست. با توجه به اینکه ما تحلیل عاملی تاییدی انجام دادیم لطفا راهنمایی بفرمایید

    • سلام. وقت شما به خیر. خیر نیاز به آزمون بارتلت نیست. این آزمون پیش نیاز تحلیل عاملی اکتشافی می باشد.
      ولی اگر پرسشنامه محقق ساخته است بهتر است قبل از تحلیل تاییدی, تحلیل اکتشافی انجام شود.

  • با سلام و احترام
    بنده از پرسشنامه استفاده کردم برای تحقیقم که دارای متغیر هایی هستند مثل1. عملکرد تولید گندم مثلا 4000 کیلوگرم که متغیر عددی می باشد 2. متغیر رتبه ای مثل سطح تحصیلات کشاورز ( بی سواد، ابتدایی، سیکل ، دیپلم و...) که برای گزینه بی سواد عدد 1 و ابتدایی عدد 2 و ... یه نوع متغیر دیگه ای هم هست که متغیر اسمی می باشد مثل نوع سیستم آبیاری مورد استفاده کشاورز مثل سیستم سطحی که عدد 1 سیستم بارانی عدد2 و سیستم قطره ای عدد 3 استفاده شد حال با ترکیبی از این سه نوع متغیر تحلیل عاملی انجام شود درست است ؟ یا نمی توان از متغیر های مختلف اعم از کمی و کیفی استفاده کرد برای تحلیل با تشکر

    • سلام. برای تحلیل عاملی متغیرها باید از یک جنس باشند.
      برای داده هایی مثل مواردی که بیان نمودید توجیه علمی نمی توان یافت.
      آموزش جامع و ویدئویی تحلیل عاملی اکتشافی با SPSS که توسط خود من تهیه شده است را از آدرس زیر می توانید تهیه نمایید (در سایت دیگر این شرکت):
      https://www.spss-iran.com/product/factor-analysis/

  • سلام
    خسته نباشید
    اگر در تحلیل عاملی زیر یک عامل فقط یک گویه قرار گرفت باید چیکار کنیم؟
    ممنون

    • سلام.ممنونم.اگرتحليل عاملي اکتشافي هست تعداد عامل ها رو خودتون به نرم افزار بدين احتمالا درست ميشه.
      ما معمولا همون يک سوال رو به عنوان يک عامل در نظر ميگيريم.با پي ال اس ميشه انجام داد.
      آموزش ویدئویی و جامع تحلیل عاملی اکتشافی با SPSS در آدرس زیر (محصول شرکت آماری اطمینان شرق):
      https://www.spss-iran.com/product/factor-analysis/

  • با سلام و احترام
    یک سوال داشتم؟
    اگر ماتریس داده ای داشته باشیم که شامل تعداد نفرات (1 تا 10 نفر) و سهم سواد (1 تا 4 نفر با سواد) باشد و این را برای کل استان ها داشته باشیم. آیا می توان از تحلیل عاملی استفاده کرد و برای هر استان یک ضریب همبستگی بدست آورد؟
    ممنون میشم راهنمایی بفرمایید
    با تشکر

    • با سلام و عرض ادب. تحلیل عاملی ارتباط خاصی با همبستگی ندارد و دو روش آماری کاملا مجزا هستند.
      تحلیل عاملی روشی برای خلاصه کردن داده ها است و دو نوع اکتشافی و تاییدی دارد که به نظر نمی رسد بر روی داده های شما نتایج خاصی را به بار آورد.
      ابتدا ببینید فرضیات شما چیست و آنگاه وفق آن نسبت به تعیین روش تجزیه و تحلیل آماری تصمیم گیری نمایید.

  • با سلام یه سوال داشتم، برای نصب همبستگی کانونی چکار کنم؟ موفق نشدم

  • سلام ببخشید من یه سوالی داشتم
    من با توجه به اینکه گزینه kmo رو انتخاب میکنم اما در بخش نتایج هیچ گزارشی از مقدار این تست ارائه نمیشه که من متوجه بشم این تحلیل برای داده هام مناسبه یا خیر؟
    یه سواله دیگم اینه که من میخوام تاثیر یه سری فاکتورهای محیطی و خاکی رو روی مقدار یه سری متغیرهای دیگه در یک درخت بررسی کنم. میخوام بدونم اول لازمه که با pc تعداد فاکتورهای محیطی و خاکی رو کاهش بدم (یعنی اونایی که بسیار همبسته ان به عنوان یک عامل در نظر بگیرم) بعد تاثیر اون تعدادی که باقی میمونه رو روی اون متغیرهای مورد نظر با توجه به آنالیزهای CCA یا RDA بسنجم؟

    • سلام. داده ها اونقدر برای تحلیل عاملی نامناسب که نمیتونه kmo رو حساب کنه. و یا تعداد داده ها خیلی کم است یا داده گمشده زیاد وجود دارد.
      سوال 2: کاهش تعداد فاکتورها با استفاده از تحلیل عاملی فکر خوبی است

  • سلام
    من جدول rotated component matrix برام نمیاد بالا میزنه
    a:rotation failed to converge in 25 iterations.(converge=.001)
    راهی داره درستش کنم؟?
    چیکار

    • سلام. در زمان اجرای دستور در SPSS و در همان باکسی که چرخش عوامل را انتخاب می کنید، در یکی از گزینه ها، عدد 25 درج شده است. آنرا افزایش دهید تا شانس همگرایی بیشتر شود.
      اگر نشد، مشکل از داده ها و متغیرها است و بدون برخی متغیرها آزمون را اجرا کنید.

  • سلام لطفا به این سوال من پاسخ بدید

    در هنجاریابی پرسشنامه های از قبل ساخته شده، برای بررسی روایی سازه یا ساختار باید تحلیل عاملی تاییدی اجرا کرد یا روایی همگرا و تماییز را با شاخص ave برررسی کرد؟. واقعا گیج شدم در بعضی مقالات نوشتن برای بررسی روایی سازه از تحلیل عاملی تاییدی استفاده کرده اند و بعضی گفتن روایی همگرا و تماییز را با شاخص ave بررسی کرده اند در حالیکه روایی همگرا و تمایز زیر مجموعه روایی سازه هستند.

    در کل برای هنجاریایی یک پرسشنامه در بخش بررسی روایی بعد از بررسی روایی صوری و محتوا چه روایی ها را بررسی کرد و اگر روش های اماری رو هم بگین ممنون میشم

    • سلام
      روایی سازه به روش تحلیل عاملی تاییدی انجام میشه و AVE در ادامه همین روش محاسبه میشه. تمام این کارها لازم هست.

  • با سلام و احترام
    از محضرتان سوالی داشتم وقتی می خواهیم ارتباط بین عامل ها را گزارش کنیم از جدول
    factor correlation matrix
    تحلیل عاملی استفاده می کنیم یا عامل ها را با جمع گویه هایشان در فایل اس پی اس
    compute
    می کنیم و بعد بین آنها پیرسون می گیریم
    ممنون میشم راهنمایی بفرمایید با تشکر

  • سلام ببخشید
    مبنای تصمیم گیری برای حذف یا حفظ عامل ها در تحلیل عاملی اکتشافی چی هست؟
    ممنون میشم اگر پاسخ دهید

  • سلام
    خسته نباشید اگر دترمینان در تحلیل عامل اکتشافی صفر شد برای رفع آن چکار باید کرد ؟
    در ضمن
    راه حل برای اینکه اکثر سوالات روی یک عامل بار نداشته باشند را بفرمایید .

    • سلام. تا داده ها مناسب تحلیل عاملی نباشند نتایج درستی بدست نمی آید.

  • سلام و درود من رساله ام را میخوام با مدلسازی ساختاری تفسیری ISM انجام دهم. طراحی مدل کارآفرینی استراتژیک در مدیریت شهر فرودگاهی. میخواستم ببینم چه کمکی در این ارتباط می تونید ارائه کنید

  • سلام وقتتون بخیر
    ببخشید من با نرم افزار اسمارت پی ال اس کار کردم و الان میخواستم نتایج تحلیل عاملی تاییدی مرتبه اول و دوم رو استخراج کنم روی وورد .میشه کمکم کنید و بفرمایید چطوری این کار رو انجام بدم؟
    ممنون میشم

  • دو فرض اساسی در هر مدل عاملی چیست ؟ با مثال امکان دارد توضیح بفرمایید

  • سلام جناب آقای فرشچی
    بنده برای انجام پروژه دانشگاهیم باید مدل سازی معادلات ساختاری (SEM) انجام بدم. واقیت خیلی پیشینه آماری ندارم
    لطف میفرمایید یک منبع مناسب معرفی کنید.خودم چند تا منبع پیدا کردم ولی خیلی حجیم هستند و با توجه به سطحم در آمار مقداری برای من سختن.
    با تشکر

    • سلام علیکم. به منابع و مقالاتی که در این دو سایت متعلق به «اطمینان شرق» وجود دارد مراجعه نمایید. اگر هم مایل باشید، همکاران ما می تواند تحلیل آماری شما را انجام دهند:
      http://www.smartpls.ir
      http://www.lisrel.ir

  • سلام استاد فرشچی عزیز
    ببخشین تحلیل ساختاری - تفسیری زیر مجموعه تحلیل عاملی می باشد
    و اگر ما در پروپوزال در روش کمی از تحلیل عاملی نام برده ایم می توانیم در پایان نامه از روش تحلیل ساختاری - تفسیری استفاده نماییم.
    باتشکر

    • سلام بر شما.
      متاسفانه در زمینه تحلیل ساختاری – تفسیری اطلاعی ندارم

  • سلام وقتتون بخیر. من تحلیل مولفه های اصلی در spss انجام دادم شصت متغیر وارد کردم و این روش شانزده مولفه را انتخاب کرد ک با شماره نشان داده شده مشکلم اینه من نمی‌فهمم این شونزده شماره کدام متغیر های من هستند ک وارد مدلسازی کنم ممنون میشم راهنمایی بفرمایید

مطالب مرتبط